Aslında EDC kavramının özel ve yazılı bir kuralı yoktur. Kişiler genelde zevklerine/kullanım amaçlarına göre bıçak seçerler. Çoğunluk bilse de bıçaklara yeni ilgi duymaya başlayan genç arkadaşlardan EDC nin tam anlamını bilmeyenlerin olduğunu düşünüyorum. O yüzden biraz konuyu açmak istedim.
EDC İngilizce üç kelimenin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. EVERYDAY CARRY
Yani her gün taşımak veya gündelik vs. anlamında kullanılan bir kısaltmadır. Sonuna da knife yazarsak gündelik bıçak, her gün taşınan bıçak denilebilir.
Peki neye göre seçilir bu meşhur EDC? Aslında tanım o kadar popülerdir ki bıçak firmaları bile bıçaklarını sınıflandırırken EDC diye başlık yapıp o bölüme uygun bıçaklarını o başlıkta müşteriye sunarlar. Biz bıçak severler de sohbetlerimizin bir yerinde mutlaka EDC seçtim, EDC bıçağım, EDC ye uygun mu vs. kullanırız.
Ama bazen EDC seçimlerinin çok farklı olduğunu görürüz. Onun sebebi de bellidir aslında. Ofiste çalışan, fabrikada çalışan, şantiyede çalışan, arazide/ sahada çalışan, outdoor faliyetler de vakit harcayan, avcılık kampçılık ile meşgul olan kişilerin kafasındaki EDC bıçak tanımının, yani her gün taşıyacakları bıçaklarının aynı olması beklenemez doğal olarak. Ama insanların ve bıçak firmalarının/ üreticilerinin kafasındaki EDC mantığı "şehir içindeki" gündelik hayat için uyarlanmıştır. Çoğu bıçaksever burada hata yapıyor. Bir avcının, balıkçının, askerin vs. taşıyacağı bıçak sınıfı zaten "military, hunting, outdoor vs. gibi farklı başlıklarda belirtiliyor.
Ayrıca EDC bıçaklar; çakı dediğimiz açılır kapanır bıçaklardan ( Folder knives ) oluşur. Sabit, tek parça kılıflı bıçakların ( Fixed knives ) bahsettiğimiz şehir, ofis yaşantısında anlamlı olmayacağı zaten açıktır.
Çoklu aletleri de ( multi tools ) EDC çakı ile karıştırırız bazen. Evet çakı denilebilir bazılarına ama aslında adı üzerinde alet edavat sınıfındadır. Evet taşıyabilirsiniz, çok iş görebilir ama genel olarak akıllardaki EDC çakı değillerdir.
Nelere göre sınıflandırabiliriz bıçakları? EDC bıçağımızı seçerken nelere dikkat etmeliyiz? Bu tabii ki bir yerden sonra zevk ve beğeniye kalacaktır ama yine de toparlamaya çalışacağım.
1-Ağırlık
Her gün üzerimizde taşıyacağımız bıçağın ağırlığı çok önemlidir. Çanta veya arabada taşımayı ayrı tutuyorum. Cepte, klipsle kemerde vs. direk üzerimizde taşımaktan bahsediyorum. Günümüzde akıllı telefonların ortalama 150 gram olduğunu ve neredeyse 24 saat taşıdığımızı düşünürsek bu ağırlığın bir çakı içinde normal olduğunu kabul edebiliriz. Tabii ki ne kadar hafif olursa o kadar iyi olacaktır. Kışın kabanlar ve montlar varken belki sorun olmaz ama yaz kıyafetlerinde, ofis kıyafetlerinde ağırlık önem kazanacaktır.
Bıçaklarda ağırlık "oz" olarak yazılır. 1 gram 28,35 oz dur. Bence EDC seçiminde 4 oz yani yaklaşık 113 grama kadar olan çakılar idealdir. Çünkü ne kadar hafifse taşıması o kadar kolay olacaktır. 113 gram barajını kafanızda kestirmeye çalışırken bir Spyderco Delica'nın 71 gr, bir Spyderco Endura'nın 103 gr. olduğunu hatırlatmak isterim. Özellikle bu çakıları örnek verdim çünkü bunları bilmeyen görmeyen yoktur. EDC için nekadar çok tavsiye edildiğini ve seçildiğinihepimizi biliyoruz. Muhtemelen 200 gr olsa idi bu çakılar bu kadar popüler olmayacaktı günlük kullanım için.
5 - 6 oz ağırlığa kadar problem olamadan taşınabileceğini kabul edebiliriz . Bu da 170 grama denk geliyor. Samsung Note 2 telefonun 180 gr. olduğunu söylemek isterim. Tabii ki rahatsız olmayan birisi isterse yarım kiloluk bir çakıyı da taşıyabilir. Biz genel olarak en mantıklı EDC şartlarını oluşturmaya çalışıyoruz kafamızda.
Türkiye'de bulabileceğiniz bazı klasik çakıların ağırlıklarını yazıyorum arkadaşlar.
Spyderco : Delica 71 gr. - Endura 103 gr. - Centofante 71 gr. - Native 75,2 gr. - Military 120 gr.- Manix 143 gr. - Pasific salt 86 gr.
Cold Steel : Counter Point I 133 gr - Tuff Lite 70 gr - Ti Lite 4" 100 gr - Voyager Large 130 gr - Mini AK47 82 gr - Mini Recon 102 gr - Ultimate Hunter 121 gr.
Kabar : Dozier ( 4062 model ) 46 gr , Dozier Thumb noch ( 4065 model ) 46 gr.
Victorinox : Sentinel 75 gr - Victorinox Hunter Pro 162 gr.
Gerber : Applegate Covert 119 gr - Bear Grylls Folding 122 gr - Bear GryllL Scout 72 gr - Evo jr. 56 gr. - Bear Gryll Compact Scout 27 gr. - E Z Out Skeleton 74 gr -
Buck : Bantam 43 gr - Folding Adrealine 128 gr - Omni Hunter 131 gr. - Ecolite 97 gr. - Bucklite 46 gr. - Impulse 74 gr. - Vantage 114 gr.
Sog : Auto clip 81 gr. - Twitch XL 120 gr. - Vulcan 141 gr. - Elite 121 gr. - Trident 102 gr. - Aegis 88 gr. - Flash II 88 gr. -Sogzilla 136 gr.
2 -Uzunluk
Bıçağın uzunluğu tartışılan bir konudur. Çok küçük bir çakının pek işe yaramayacağı söylenir genelde. Ama çok büyük bir bıçağı da taşımak sorun olabilir. Buradaki sorun cebe sığmaması, belde rahatsız etmesi ve yeri geldiğinde bulunduğunuz ülkenin kanunlarına göre kolluk kuvvetlerini karşısında sorun yaratabileceğidir.
Mesela Cold Steel Ti Lite 6" çok beğendiğim bir bıçaktır. Stiletto tarzı, ince uzun namlusunu çok beğenirim. Çok güçlü ve etkili bir bıçaktır. Ama bu bıçağı EDC taşımak kolay mıdır? Açık uzunluğu 13" yani 33 cm. Hangi cebe sığar?Ne kadar rahat taşınabilir?
Diğer taraftan forumda yakın zamanda konuştuğumuz Spyderco Dragonfly örnek vermek istiyorum. Çok kolay taşınabilir.İsterseniz gömlek cebine atın. Açık uzunluğu 13 cm. Ama ne kadar işe yarayabilir veya zor şartlarda görevini ne kadar yerine getirebilir? Demek ki uygun ölçüyü bulmak gerekiyor.
Bıçakların uzunluğu inç ( " ) olarak yazılır. Bir inç = 2,54 santimdir. Firmaların sunduğu EDC bıçak seçeneklerini incelediğimde çok büyük bir kısmın ortalama açık uzunluğunun 7" - 8" olduğunu gözlemledim. ( yani 17 - 20 cm. arası ) Bence açık uzunluk için 9" yani 23 santime kadar bir baraj belirlenebilir. Bu ölçülerde bir çakının kapalı hali de 12 - 13 santim olacaktır.
En kötü senaryoyu düşündüm. Çakınızı yanınıza almanız lazım. Pantalon ve gömlek var kıyafet olarak. Üzerimizde çanta, mont, çakımızda da klips yok. Ölçtüğüm zaman klasik bir kot/kanvas pantalonun arka cebi 14 cm genişliğe, 15 cm derinliğe sahip. Klasik bir gömlek cebinin de çapraz ölçüsü 13- 14 cm geliyor.
Yani yukarıda ki yazdığımız kapalı hali 12 - 13 cm olan bir çakı rahatlıkla taşınabilir. Eğer çanta, veya araçta taşıyorsanız çok önemli olmayacaktır tabii.
3 - Kabza şekli
Çakının ağırlığı ve kapalı halindeki uzunluğu önemlidir. Ama kabza yapısı da her gün üzerimizde taşıyacağımız bir çakı için çok önemlidir. Bazı çakıların kabzası, kullanılan materyali ve şekli yüzünden çok kalındır/şişkindir.
Bu çakıların gerek cepte gerek belde, gerek kemerde taşınması zor olacağı gibi taşıyan kişiyi de rahatsız edecektir. Ayrıca yazın giydiğimiz kıyafetlerde belli olacaktır.
Bıçakların özelliklerini okurken bir kalınlık ölçüsü görürüz "thickness" yazar. Onunla karıştırmamak gerekir. O bıçakta kullanılan çeliğin kalınlılığıdır. Kabza kalınlığı diye bir ölçü tüketiciye sunulmamaktadır. Bu göz ile yapılması gereken bir seçimdir.
Resimle açıklamak gerekirse taşımaya çok uygun kabza kalınlıkları genelde 1 cm yi geçmemektedir.
Benchmade Ally - Spyderco Delica ince kabza yapısına örnek verilebilir.
EDC bıçaklarda her çeliğin kullanıldığını biliyoruz. Çok belirleyici bir seçim değil sanırım. Ama gün boyu çok sıkça kullanıyorsanız ve bunun sonucunda sık bileyleme yapıyorsanız kolay bileyleyebildiğiniz bir çelik seçebilirsiniz. Veya devamlı çakınınızı ıslatıyorsanız paslanmaya karşı daha dayanıklı bir çelik seçebilirsiniz. Çakınızı kesmek için kullanıyorsanız kesici ağızın uzun ve dayanıklı olduğu bir modeli tercih edebilirsiniz. Eğer delmek ön planda ise daha güçlü ve sivri bir namlu düşünebilirsiniz. Veya kesimi zor olan kalın ip tel vs. kesmek gerekecekse testere dişleri olan bir bıçak seçilebilir.
Örnek olarak paslanmaya dayanıklı Spyderco Salt serisi, namlusu delmeye odaklı Spyderco Native, SOG Pentagon Elit, veya zor kesimler için bıçağının yarısı testere diş olan pek çok modeli düşünebiliriz.
5- Açılma şekli
Çakınınızı günde bir kere cebinizden çıkarıp kullanıyorsanız nasıl açıldığı çok sorun olmaz. Tırnak ile açmaya yarayan tırnak boşluğu denilen bir çakıda kullansak farketmez. Nail nicks yazmaktadır bu özellikteki çakılarda.
Ama hergün defalarca çıkarılan ve kullanılan bir çakının mutlaka açılması kolay olmalı. Üzerinde tek parmak açılımına uygun bir delik veya çıkıntı mutlaka olmalı. Bu tür bir özelliğin ilgilendiğiniz bıçakta olup olmadığını resimden seçemiyorsanız yazan özelliklerine bakınız. Thumb stud, opening hale, flipper, spring assisted yazıyorsa tamamdır. Bu özelliklerde başka konularda geçtiğinde resimler hatırlatmak yeterli olur diye düşünüyorum.
Ben hergün yanımda taşıyacağım bir bıçağın mutlaka emniyeti olmasını isterim. Küçük veya büyük çakı diye ayırmam emniyetsiz bir çakıyı kullanmanın tehlikeli olacağını düşünürüm. Bıçağın resimlerinde emniyeti göreceksinizdir.
Bıçağın özelliklerinde "Lock" kelimesi geçiyorsa emniyeti vardır. Forumda ayrıntılı konusu olduğundan sadece hatırlatma amaçlı resimlerle geçiyorum.
Bu çok işe yarayan bir özelliktir. Hangi kıyafeti giyerseniz giyin çakınızı kolayca yanınızda taşımanızı sağlar. Yazın bir şortun, eşofmanın belinde bile rahatça çakınızı taşıyabilirsiniz.
Bazı klipsler sabittir yeri değiştirilemez. Bazı klipslerin yeri ise iki veya dört yönlü olarak değiştirilebilir. Kabzanın üzerinde iki veya dört tarafta klips vidaların takılacağı yerler mevcutsa bu yer değiştirilebilir klips anlamına gelir.
Klips ve kabzanın her iki tarafında aşağı yukarı takılabilir opsiyonlar;
O vidalar klasik tornavida ile açılmaz "Torx uç" gerekmedir. Bilmeyenler için torx uç örnek resim aşağıdadır.
Bilgiler icin tesekkur ederim.Espada hayraniyim bu arada.
YanıtlaSil